Land art and site specific sculpture - land art uses the environment and its scale as its material. Concrete art is expressed in material itself with which the artist introduces her non-representational objective. Public art can be viewed and accessed by observers.
click the images for next

sculpture by Lucien den Arend - HOME

cv | works | sculptures | site specific | environmental | land art | architectural | publications | exhibitions | symposia/lectures | cities | encounters | accounts

PUBLICATIONS


Toen & Nu #17, 2008 

Walburgproject Zwijndrecht

Hoogspanningsmast als kunst

Aan het Hoofdland in Zwijndrecht. op de grens met Hendrik-ldo-Ambacht. staat een half afgebroken hoogspanningsmast. De meeste voorbijgangers en buurtbewoners weten niet wat het voorstelt of waar-voor ze dient. 'AfschuwehJk' en 'lelijk', vinden ze het stalen geraamte. Wie verder kijkt, ziet dat ernaast een geasfalteerd plateau met daarop een bronzen beeld ligt. Een slingerend dijkje mondt uit op het plateau. Samen vormen deze elememen het Walburgproject, een omgevingskunstwerk dat de Zwijndrechtse kunscenaar Lucien den Arend ( 1943) in 1973 maakte om de grens van Zwijndrecht en Hendrik-Ido-Ambacht te markeren. Het project kreeg in die jaren veel nationale en internationale aandacht - vooral van kunstkenners en kunsthistorici - omdat het de voorloper was van de latere omgevingskunst. De Dordtse dichter Jan Eijkelboom bedacht een passende naam voor dit soort kunst: terreinplastiek. Decennialang lag het kunstwerk een beetje vergeten naast de hoogspanningsleiding tussen Rotterdam en Dordrecht. die dwars over de Zwijndrechtse wijk Walburg liep. De wijkbewoners waren blij toen Elektriciteitsbedrijf Zuid-Holland in 1994 koos voor een ondergrondse leiding en de hoogspanningsmasten liet afbreken. Toen de mast aan het Hoofdland aan de beurt was, trad de gemeente in overleg met kunstenaar Den Arend. De mast was namelijk een essentieel onderdeel van zijn kunstwerk, beweerde hij.

Knetterende spanning

'Ik koos in 1971 de huidige locatie langs het Hoofdland, omdat ik in de jaren daarvoor veel in de omgeving tekende en schilderde. De locatie waar de hoog-spanningslijn het Walburgpad kruiste. had mij een keer getroffen op een ietwat mistige nazomeravond. De hoge spanning knetterde boven mijn hoofd terwijl de zon net boven de horizon stond. Toen ik deze locatie, na de aanleg van Walburg, terugvond, bleek er een onbebouwde strook grond - deels onder de hoogspanningsleidingen - overgebleven te zijn. De langgerektheid van deze plek, samen met de hoogte van de mast, wilde ik gebruiken. Ik maakte een landschappelijk kunstwerk dat in zijn horizontaliteit gecomplementeerd werd door de mast', vertelt Den Arend. Daar dachten de omwonenden anders over. Zij haalden handtekeningen op en eisten van de gemeente dat de mast werd gesloopt. Hun woordvoerder J.S. Spoelstra noemde de mast een 'lelijk en provocerend ding' en kwalificeerde Den Arend als 'een goeroe met een giro', waarop de kunstenaar aangifte deed wegens smaad. In de gemeenteraad van Zwijndrecht liepen de standpunten dat jaar dwars door de partijen heen. Uiteindelijk besloot een meerderheid dat de mast niet weggehaald mocht worden, maar voor de helft kon blijven staan. Den Arend mocht vervolgens aangeven tot hoever de mast afgebroken mocht worden. De kunstenaar ageerde in die jaren vaker tegen het afbreken van oude gebouwen of het kappen van monumentale bomen. Hij was ook de stuwende kracht achter het inrichten van een beeldenpark in het Zwijndrechtse Noordpark. Dat park werd op 5 juni 1996 geopend door koningin Beatrix.

Tiendwegenkruis

Eind jaren negentig dreigde het kunstwerk aan het Hoofdland in zijn geheel te verdwijnen. Een groen-ontwerper had namens de gemeente Hendrik-ldo-Ambacht het hele Walburgproject bij de plannen voor de naastgelegen nieuwbouwwijk Volgerlanden weggetekend en vervangen door een vijver met daarnaast fiets- en wandelpaden. Nu kwamen behalve de kunstenaar ook omwonenden in actie om dat te voorkomen. Onder druk van de Stiching Vriendenkring Beeldenpark Drechtoevers zwichtte de gemeente voor de tweede keer. Den Arend mocht van buurgemeente Ambacht zijn kunstwerk in 2001 zelfs uitbreiden op Ambachts grondgebied. Naast het Walburgproject werd een vijver gegraven met daarin een kruisvormig eiland met bomen. Zelf noemde Den Arend dat een tiendwegenkruis en hij gaf het de naam x-ing (crossing). Twee voetbruggen verbinden het eiland met de vaste wal en Zwijndrecht en Hendrik-ldo-Ambacht met elkaar. Den Arend vertrok kort na het gereedkomen in 2003 naar Finland. waar hij nog steeds woont en werkt.

Op de linker pagina boven: Volgens kunstenaar Lucien den Arend vormde de mast destijds een onlosmakelijk deel van zijn omgevingskunstwerk. Omwonenden dachten daar bij het ontmantelen van de hoogspanningsleiding in 1994 heel anders over en eisten complete sloop van de mast. Half afbreken bleek voor de politiek en voor de kunstenaar een aanvaardbaar compromis.

Op de linker pagina onder. Tussen de jaren 2000 en 2002 kreeg Den Arend de kans zijn kunstwerk verder uit te breiden. Hij maakte in een waterpartij een kruisvormig eiland met bomen, waarvan één zijde evenwijdig loopt aan de hoogspanningskabels van weleer.

Geheel boven: Beeldhouwer Lucien den Arend staande op de fundamenten van zijn nieuwe huis in zwijndrecht in 1982. De kunstenaar verhuisde in 2003 naar Finland.

Boven: In 1976 trof Den Arend een min of meer verlaten landschap aan, op de grens van Zwijndrecht en Ambacht.


search this site

3D anaglyph photographs of my sculpture
works©author: Lucien den Arend
© 1998/present denarend.com Google
this site was developed by DutchDeltaDesign
Penttilä
Seppäläntie 860  51200 Kangasniemi Finland
telephone +358 (0)44 264 12 12
 vCard Lucien den Arend - Qr code
HOME
new on this site
vantablack
use my translucent backgrounds of different opacity and color